6. การกระจายของตะกอนในมหาสมุทร

6. การกระจายของตะกอนในมหาสมุทร

การศึกษาถึงชนิดของตะกอนจะเป็นปัจจัยหนึ่งในการทราบถึงการกระจายของตะกอนได้ ซึ่งอาจแบ่งบริเวณที่มีการตกตะกอนในมหาสมุทรได้เป็น 2 บริเวณ คือ

1.       การตกตะกอนบริเวณไหล่ทวีป ตะกอนที่ถูกพัดพามาโดยน้ำหรือจากการเคลื่อนตัวของธารน้ำแข็งส่วนใหญ่จะจมตัวลงบริเวณ ไหล่ทวีป บางครั้งอาจไปถึงส่วนที่เป็นสูงทวีป (continental rise) ได้ ชนิดของตะกอนส่วนใหญ่จะเป็น ตะกอนที่มีน้ำหนักมากเช่นกรวดทราย การตกตะกอนในบริเวณนี้จะเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วและปฏิกิริยาเคมีที่เกิดขึ้นกับตะกอนไม่มากนักส่วนใหญ่จะคงคุณสมบัติเดิมตามแหล่งที่มาของตะกอนนั้น ๆ โดยตะกอน ขนาดใหญ่บนไหล่ทวีปจะพบในเขตละติจูดสูง ๆ เนื่องมาจากการเคลื่อนตัวของธารน้ำแข็งส่วนบริเวณ ละติจูดต่ำ ๆ ตะกอนมักจะมีขนาดเล็กกว่า

2.       การตกตะกอนบริเวณพื้นมหาสมุทร ดังที่กล่าวไว้แล้วว่าแนวสันเขาใต้น้ำมีตะกอนสะสมตัวอยู่น้อย เนื่องจากเป็นบริเวณที่เป็นเปลือกโลกมหาสมุทรที่เกิดใหม่จึงยังไม่มีการสะสมของตะกอนมากนัก การสะสมจะเพิ่มขึ้นเรื่อยเมื่อห่างจากแนว สันเขาใต้น้ำออกไป ตะกอนที่ทับถมอยู่บนพื้นมหาสมุทรส่วนใหญ่จะเป็นตะกอนที่ค่อนข้างเป็นเนื้อเดียวกัน เนื่องจากในส่วนลึกของพื้นมหาสมุทรมีความคงตัวของสภาพแวดล้อม บริเวณที่เลยละติจูด 65 องศาขึ้นไป จะมีแสงน้อยตะกอนส่วนใหญ่จะเป็นตะกอนที่ถูกพัดพามาจากพื้นทวีป เพราะมีสิ่งมีชีวิตที่จะก่อให้เกิดตะกอนมีจำนวนน้อย ส่วนบริเวณละติจูดปานกลางและบริเวณละติจูดต่ำ ๆ ตะกอนส่วนใหญ่จะเป็น ตะกอนที่มาจากสิ่งมีชีวิต เช่น silica ooze

เมื่อพิจารณาชนิดของตะกอนพื้นมหาสมุทรทั้งหมดจะพบว่าประมาณ 48 เปอร์เซ็นต์จะเป็น carbonate ooze และเป็น silicate ooze ประมาณ 38 เปอร์เซ็นต์ ที่เหลือจะเป็นเคลย์แดงและตะกอนอื่น ๆ เคลย์แดงเป็นเคลย์ชนิดหนึ่งที่มี iron oxide เป็นองค์ประกอบอยู่ ที่มายังไม่ทราบแน่ชัดนักแต่ตะกอน ประเภทนี้จะไม่เกิดบริเวณน้ำตื้นหรือบริเวณปากแม่น้ำ การกระจายของตะกอนในมหาสมุทรต่าง ๆ แสดง ไว้ในภาพที่ 4.6

ภาพที่ 4.6 การกระจายตัวของตะกอนประเภทต่างๆในมหาสมุทรทั่วโลก
ที่มา Garrison (2007)